Astma: alle feiten op een rijtje
Zo'n 600.000 Nederlanders hebben last van deze chronische longziekte. Maar wat is het eigenlijk precies?
Volgens cijfers van het Longfonds krijgen zo’n 600.000 Nederlanders met astma te maken. Het kan dus zomaar zijn dat jijzelf of iemand uit je omgeving last heeft van deze chronische longziekte. Wat is astma precies, hoe ontstaat het en wat kun je eraan doen? Wij lichten je in en vertellen je alles wat je moet weten over astma.
Astma: wat is het?
Stel je voor: je besluit om met vriendinnen te gaan sporten. Hartstikke leuk, totdat je door astma flink benauwd raakt. Je begint met hoesten of piepend ademen, ervaart een drukkend op je borst en je ademhaling versnelt; je hebt een astma-aanval. Hoe komt zo’n aanval tot stand? Dit is wat er in je lichaam gebeurt als je last hebt van astma.
Ontstoken bronchiën
Wanneer je inademt, komt deze lucht in je longen terecht. In je longen bevinden zich de bronchiën - de vertakkingen van de luchtpijp. Bij astma zijn deze vertakkingen continu ontstoken; ze raken geïrriteerd en het slijmvlies in de bronchiën - het slijmvlies dat de longen beschermt - zwelt op. Astma komt in verschillende gradaties. Bij zwaardere vormen van astma zijn de bronchiën meer ontstoken en geïrriteerd dan bij lichtere vormen.
Zo ontstaat een astma-aanval
Die constante ontstekingen in de bronchiën zorgen ervoor dat de longen erg gevoelig zijn voor factoren van buitenaf. Zo kunnen ze heftig reageren op huisdieren, intensief sporten en rook. De longen gaan bij zulke prikkels in een soort waarschuwingsmodus. Dit betekent dat er in de bronchiën meer slijm wordt aangemaakt en dat de spiertjes rondom de bronchiën samentrekken. Je wordt benauwd en kunt moeilijker ademen. Zo’n astma-aanval is gelukkig tijdelijk en kun je verhelpen met medicijnen. Het verschilt per astmapatiënt hoe hevig een aanval is: bij de een gaat het vanzelf over, terwijl er bij anderen soms zelfs ziekenhuisbezoeken komen kijken.
Kun je zomaar astma krijgen?
Astma is een chronische longziekte die vaak erfelijk wordt overgedragen en vaak al op jonge leeftijd ontstaat. Wanneer de ouders (of één van de ouders) astma hebben of allergisch zijn, is de kans aanwezig dat ook het kind met astma te maken krijgt. Astma houdt daarnaast ook nauw verband met allergieën: acht van de tien mensen met astma zijn ook voor iets allergisch. Astma kan bovendien ontstaan wanneer je als baby te vroeg geboren bent, je moeder tijdens de zwangerschap veel heeft gerookt of als je werkt met chemische stofjes.
Astma: de symptomen op een rijtje
Al begint astma vaak op jonge leeftijd, ook wanneer je ouder bent kun je de longziekte krijgen. Denk je zelf of iemand in jouw omgeving last te hebben van astma? We hebben de symptomen overzichtelijk voor je onder elkaar gezet. Symptomen van astma zijn:
- Een benauwd gevoel (met name ‘s nachts)
- Een piepende ademhaling
- Veel hoesten (soms met slijm)
- Kortademigheid
- Vermoeidheid en weinig energie
- Een slechte fitheid (dit merk je bijvoorbeeld tijdens het sporten)
Heb je last van (meerdere) bovenstaande symptomen? Ga dan langs bij je huisarts.
Behandeling bij astma: medicijnen en een gezonde leefstijl
Astma is niet te genezen, maar wel goed te behandelen. Gelukkig bestaat er medicatie die je helpt astma onder controle te houden. Deze medicatie komt in de vorm van een inhalator, en wordt door veel patiënten dagelijks gebruikt. In de inhalator kunnen verschillende soorten medicijnen voor astma zitten, afhankelijk van het type astma.
Naast medicatie is het bij astma ook erg belangrijk om gezond te leven. Een gezonde leefstijl zorgt er namelijk voor dat astmaklachten af kunnen nemen, en soms zelfs tijdelijk helemaal kunnen verdwijnen. Volgens het OLVG zijn er een aantal leefstijlkeuzes die bij astma goed werken:
- Stop met (mee)roken. Het roken van sigaretten verergert astma. Ook wanneer je zelf niet rookt maar naast iemand zit die rookt, kun je meer last krijgen.
- Beweeg regelmatig. Het helpt om fit te zijn en voldoende in beweging te blijven.
- Zorg voor een gezond gewicht. Overgewicht is niet bevorderlijk voor astma.
- Voorkom blootstelling aan prikkels. Ben je allergisch voor huisdieren of huisstofmijt, vermijd dan situaties waarin je hiermee in aanraking komt.
- Ook de jaarlijkse griepprik kan helpen. Griep kan longklachten namelijk verergeren, dus voorkom vooral dat je een griepje oploopt.
Hopelijk hebben we je nu genoeg geïnformeerd over astma. Alhoewel er helaas geen geneesmiddel voor astma bestaat, kun je de longziekte door middel van medicatie en leefstijlkeuzes gelukkig wel draagbaar maken. Heb je astma en merk je dat je klachten verergeren of er iets niet goed zit? Raadpleeg dan vooral een arts.