Het Voedingscentrum komt met het nieuwe woord 'eetdrammen'
© Getty Images
Het valt je misschien pas op als je er echt op gaat letten: overal om ons heen wordt constant ongezond eten aangeboden. Op social media, in de sportkantine en in de eetkraampjes op straat. Ook als je er niet naar op zoek bent, worden gefrituurde snacks en vettige maaltijden je (gelukkig niet letterlijk) door de strot geduwd. Het Voedingscentrum introduceert dan ook een nieuw woord om dit fenomeen bespreekbaar te maken: eetdrammen.
Eetdrammen: een overvloed aan opties
Ga maar eens na: hoe lang duurt het voor je een eet-optie tegenkomt zodra je de deur uit loopt? Uit een risicoperceptieonderzoek van het Voedingscentrum blijkt dat consumenten en experts het risico van een ongezond voedingspatroon voor de gezondheid hoog inschatten. We weten dus hartstikke goed dat te veel ongezond eten niet goed voor je is. Toch nemen we onze omgeving nauwelijks mee in dit probleem. Het is eigenlijk best normaal om altijd en overal eten ter beschikking te hebben. We worden constant verleid tot ongezonde keuzes: van een warme wafel op de hoek van de straat tot een saucijzenbroodje op het station.
Maak het bespreekbaar
We lopen met z’n allen dus behoorlijk tegen een (snack)muur aan. Tuurlijk is het nodig om je lichaam van de nodige maaltijden te voorzien, en samen een hapje eten is bovendien hartstikke gezellig en lekker. Maar omdat we continu worden overladen met ongezonde opties, is het wel goed om hier eens kritisch naar te kijken. Het Voedingscentrum heeft daarom dan ook de term ‘eetdrammen’ in het leven geroepen. Dit woord omschrijft een onzichtbaar fenomeen: de voedselindustrie heeft enorm veel invloed op onze eetkeuzes. En daar mogen we het best eens over hebben.
Zo gaat eetdrammen in z’n werk
Hoe dat proces van eetdrammen precies werkt, legt gedragsexpert Liesbeth Velema van het Voedingscentrum uit: ‘Eetdrammen speelt in op het oerbrein, we hebben een aangeboren voorkeur voor vet, zoet en zout eten - dat betekent calorieën, en dus overleven. Zodra calorierijk voedsel in de buurt is, willen mensen het graag hebben. Als het om eten gaat, maken onze hersenen veel keuzes op de automatische piloot, dat bespaart namelijk denkenergie. We denken dat we vrij kunnen kiezen, maar door de overvloed aan ongezond aanbod, reclame en aanbiedingen worden we gestuurd om ongezonde producten te kopen. Supermarkten, fastfoodketens en frisdrankfabrikanten investeren dagelijks miljoenen euro’s in de promotie van ongezonde producten.’
De verleiding om ongezonde producten te consumeren is groot. Al moet een vettige hap op zijn tijd natuurlijk absoluut kunnen, het is vooral problematisch dat het zo overmatig gebeurt. Dit zit ‘m vooral in het aanbod van de voedselindustrie. Supermarkten verleiden je met kassakoopjes, acties en ongezond eten op ooghoogte, en fastfoodketens lokken jongeren met grote porties en goedkope deals. Daarnaast doen ook de frisdrankfabrikanten die sportevenementen sponsoren en zich via influencers op onder andere kinderen richten een duid in het zakje. En niet te vergeten: verpakkingen met misleidende teksten en ‘gezonde’ claims.
Ongezonde samenleving
Eetdrammen gebeurt overal en de hele tijd. Door de overvloed aan aanbod, reclame en aanbiedingen lijkt het kopen van ongezond eten heel normaal. Dit zit het creëren van een gezonde samenleving behoorlijk in de weg. ‘Voor kinderen is gezond opgroeien allang niet meer vanzelfsprekend’, vertelt directeur van het Voedingscentrum Petra Verhoef uit. ‘Dat is een maatschappelijk probleem. De overvloed aan ongezond eten maakt ons ziek. Veel ziekten, zoals diabetes type 2 en hartziekten, zouden een stuk minder voorkomen in een omgeving waar gezond en ongezond eten in balans is met elkaar.’
Zo zie je maar weer: het gaat wederom, net als bij veel dingen, om balans. Van een patatje kun je dus gewoon nog genieten, zolang je ook maar aan voldoende vitamines denkt. Het is met die overvloed aan ongezonde eet-opties in ieder geval niet gek dat het soms lastig is om de gezonde keuzes te maken. Hoog tijd dus om dit onderwerp eens op tafel te leggen.