Je borsten controleren op borstkanker? Zo doe je dat

De maand oktober staat in het teken van aandacht voor borstkanker. Borstkanker komt in Nederland veel voor; zo'n één op de zeven vrouwen krijgt er in haar leven mee te maken. Met name na het 50e levensjaar wordt de kans op deze vorm van kanker groter. Maar, ook jongere vrouwen kunnen deze nare ziekte krijgen. Met zelfonderzoek kun je verdachte knobbeltjes in je borst ontdekken en bijtijds aan de bel trekken. Maar hoe doe je dat, zo'n check-up? Wij leggen je uit hoe je je borsten met een paar eenvoudige stappen controleert.

Ken je normaal

Je borsten bestaan voor een groot deel uit klierweefsel. Het kan goed zijn dat je dit weefsel voelt wanneer je je borsten controleert. Als je een afwijkend knobbeltje voelt, dan kan dit een tumor zijn, maar dit hoeft niet. In veel gevallen is het namelijk een cyste. Goed om te weten: ook mensen zonder borsten kunnen borstkanker krijgen, omdat er achter de tepel (ongeacht het geslacht) wel melkgangen en klierweefsel zit.

Om te weten welke bobbels normaal zijn en wanneer je verdachte afwijkingen voelt, is het belangrijk om je borsten goed te kennen. Je borsten blijven zich je hele leven lang ontwikkelen en veranderen. Het is bijvoorbeeld heel normaal om ongelijke borsten of twee ingetrokken tepels te hebben als jij dat altijd al hebt gehad. Ook kunnen je borsten er anders uitzien of voelen tijdens de menstruatie of zwangerschap. Deze veranderingen kunnen onschuldig zijn, maar het is wel goed om dit in de gaten te houden. Voel of zie je iets vreemds, laat het dan vooral controleren bij de huisarts.

De regel van drie

Wil je je borsten goed leren kennen maar voelt dit nog als een hoge drempel? Een check-up hoeft niet ingewikkeld te zijn, als je het in eenvoudige stappen opdeelt. En daar gaan wij je bij helpen. In 2023 kwam de Borstkanker Vereniging met de regel van drie:

1. DRIE vingers. Gebruik drie vingers om je borsten te controleren.
2. DRIE plekken. Controleer drie verschillende plekken in je borsten: je volledige borsten, onder je tepels en onder je oksels.
3. DRIE minuten. Doe de check-up drie minuten lang.

© Borstkanker Vereniging

De regel van 3

Zo doe je een check-up

De regel van drie is een gemakkelijk geheugensteuntje. Heb je behoefte aan een duidelijk stappenplan? Volg dan de onderstaande stappen. Zie je het liever door middel van een video, dan kun je deze instructievideo van KWF bekijken.

Stap 1: Kijken

Ga voor de spiegel staan en kijk naar je borsten. Check of je iets opvallends ziet.

Stap 2: Voelen

Naast kijken is het ook belangrijk om te voelen. Leg je linkerarm in je nek en voel met je vlakke rechterhand je linkerborst. Voel met zachte draaiende bewegingen elk gedeelte van je borst, van buiten naar binnen. Het is belangrijk om helemaal tot aan je sleutelbeen en oksel te voelen.

Stap 3: Checken

Check of je een knobbel, verharding of andere verandering voelt. Doe hetzelfde met je rechterborst. Voel je iets afwijkends en maak je je zorgen, ga dan vooral langs bij de huisarts.

Waarop letten?

Nu we weten hóe we onze borsten controleren, waar moeten we dan precies op letten? Volgens Pink Ribbon duiden de volgende signalen op afwijkingen in je borst:

• Een ongewoon hard knobbeltje in de borst. Dit kan als een harde en gladde knikker, een harder of stugger plekje, een langwerpige zwelling of een verdikte schijf aanvoelen.
• Deukjes, kuiltjes of putjes in de huid
• Een bult(je) op de huid
• Een verharding van de borst, de huid of een huidzweertje dat niet goed geneest
• Een afwijkende huid (denk aan een soort sinaasappelhuid of een schilferige of rode huid)
• Een veranderde vorm of grootte van de borst
• De borst voelt warm aan en is rood van kleur
• Je ziet een dikke ader in de borst of een verdikt strengeltje naar de tepel
• Veranderingen in de tepel (bijvoorbeeld roodheid, schilftertjes of eczeem)
• Een ingetrokken tepel - behalve als je dat altijd al had
• Vocht uit de tepel dat bloederig, waterig, melkachtig of groenig van kleur is
• Een verdikking of zwelling in de oksel

Afwijkende plekken kunnen bovendien ook pijnlijk aanvoelen. Is er bij jou sprake van bovenstaande afwijkingen? Dan is het belangrijk om dit goed in de gaten te houden en bij je huisarts langs te gaan.

Hoe vaak moet je je borsten controleren?

Regelmatig checken is sowieso goed, maar je hoeft dit niet te vaak te doen. Hier geldt namelijk geen gouden regel voor. Dit kan namelijk ook de andere kant op slaan: wanneer je je borsten te vaak controleert, bezorg je jezelf misschien wel stress en veel zorgen. Als je je eigen borsten goed kent en je het goed in de gaten houdt, weet je ook wanneer er verdachte afwijkingen zijn.

Een regelmatige check-up is dus heel belangrijk om borstkanker op tijd te signaleren. Zo'n controle kun je het beste doen na je menstruatie. Je kunt namelijk veranderingen voelen in je borsten tijdens de menstruatie en deze hoeven niet verdacht te zijn. Ook tijdens een zwangerschap kunnen je borsten veranderen. Over het algemeen geldt: houd het goed in de gaten. Vertrouw je het niet, trek dan aan de bel. Hoe eerder je het ontdekt, hoe groter de kans op genezing!

Meer weten of bijdragen aan onderzoek naar borstkanker? Dat kan via de website van Pink Ribbon.

Volg je Women's Health al op Facebook en Instagram?