Traumabonding: waarom het zo moeilijk is los te komen van iemand die jou pijn doet
Getty Images
Je weet dat het niet goed voor je is. Toch blijf je. Want tussen de pijn door zijn er ook die momenten waarop het goed voelt: intens, vertrouwd, bijna verslavend.
Dat is het verwarrende van een traumaband: het lijkt liefde, maar het is eigenlijk een hechting aan pijn. Steeds meer vrouwen herkennen zich in dit patroon, vaak zonder te weten dat er een naam voor is. Dus: wat is traumabonding, hoe herken je het en misschien wel het belangrijkst - hoe kun je jezelf eruit losmaken?
Wat is traumabonding precies?
Traumabonding is een sterke, vaak onbewuste emotionele band die ontstaat in relaties waarin liefde en pijn elkaar afwisselen. Denk aan situaties waarin iemand je kleineert of controleert, maar daarna zegt spijt te hebben of je overspoelt met aandacht. Volgens onderzoek ontstaat die hechting door 'intermitterende beloning': periodes van misbruik en genegenheid die elkaar afwisselen. Je lichaam maakt daarbij zowel stresshormonen als oxytocine aan, het ‘hechtingshormoon’. Het brein gaat hierdoor pijn en liefde met elkaar verwarren.
Deze signalen kunnen wijzen op een traumaband:
- Emotionele afhankelijkheid: je voelt dat je niet zonder de ander kunt.
- Spanning en opluchting: ruzies worden afgewisseld met liefdevolle momenten.
- Zelftwijfel: je begint je eigen gevoelens of herinneringen te betwijfelen door manipulatie van de ander
- Schuldgevoel: je voelt je verantwoordelijk voor de stemming van de ander.
- Onrust: je lichaam staat constant ‘aan’ en je bent hyperalert.
- Isolatie: je trekt je terug van vrienden en familie.
- Hoop op de ‘goede momenten’: je blijft verlangen naar de pieken van liefde.
Waarom je niet ‘gewoon kunt weggaan’
Als het zo ongezond is, waarom lukt het dan niet om gewoon weg te gaan? Een traumaband lijkt op een verslaving. Na een ruzie of afwijzing kan een klein gebaar van liefde of spijt ervoor zorgen dat je brein dopamine aanmaakt, het beloningsstofje dat even rust geeft. Die ‘high’ houd je vast.
Onderzoek naar traumabonding en posttraumatische stress laat zien dat eerdere ervaringen van onveiligheid of hechtingsproblemen het risico vergroten. Het is dus geen gebrek aan wilskracht, maar een biologisch én emotioneel patroon dat doorbroken kan worden.
De weg naar herstel
Herstel begint met bewustwording. Echte veiligheid komt van binnenuit, niet van degene die je pijn doet. Erken wat er gebeurt, neem afstand en zoek steun bij mensen of professionals die begrijpen wat traumabonding is. Door goed voor je lichaam te zorgen, met rust, beweging of ademhalingsoefeningen, kalmeert je zenuwstelsel en ontstaat ruimte om te helen.
Tot slot
Traumabonding is geen teken van zwakte, maar van hoe diep we als mensen verlangen naar verbinding, zelfs als die ons pijn doet.
Met bewustwording, tijd en zorg voor jezelf kun je leren dat liefde geen strijd hoeft te zijn, maar mag voelen als thuiskomen.