Doet je date aan floodlighting? Dit is wat dat betekent
Getty Images
In de datingwereld kom je tegenwoordig nogal veel verschillende termen tegen, waarvan je niet altijd weet wat het betekent. Dat betekent echter niet dat ze je geen wijze les kunnen leren. Zo ook de term floodlighting. We nemen je mee.
Stel je voor: je hebt een eerste date in een gezellig restaurant en voor het eerst is het helemaal niet ongemakkelijk. Jullie lachen om elkaars grapjes; jullie delen een appje; hoe meer jullie kletsen, hoe comfortabeler jullie je voelen. Het is allemaal lol en geflirt, totdat je date een jeugdherinnering van hem/haar/hun noemt, wat een pijnlijke herinnering bij je oproept. Omdat de date zo goed verloopt en jullie je op je gemak voelen, denk je: 'Wat is het ergste dat er kan gebeuren als ik deze traumatische gebeurtenis deel?'
Maar dan gebeurt het ergste: hun lichaamstaal verandert en er valt een ongemakkelijke stilte - je date voelt zich duidelijk ongemakkelijk. Je weet niet wat je net hebt gedaan, maar je weet dat het niet goed was.
Wat is floodlighting?
Blijkbaar bestaat er een term voor te snel te veel delen: "floodlighting". Bedacht door professor en auteur van The Power of Vulnerability: Teachings of Authenticity, Connections and Courage, Brené Brown. Floodlighting is wanneer iemand té vroeg té veel deelt in een relatie, bewust of onbewust, om de tijd en energie te omzeilen die nodig zijn om daadwerkelijke emotionele intimiteit te ontwikkelen. Je kunt floodlighting zien als de liefdesbaby van twee andere toxische datingtrends: traumadumping (het uiten van kwetsbaarheid op een nietsvermoedend publiek) en love bombing (het geven van extravagante cadeaus en grootse gebaren aan een nieuwe liefdespartner, zodat die snel voor je valt). Letterlijk vertaald naar het Nederlands betekent het woord floodlight ‘schijnwerper’ of ‘zoeklicht’ - denk aan de felle lampen die een groot voetbalveld verlichten.
Wanneer iemand een ander floodlight, kan het lijken alsof die persoon zich kwetsbaar opstelt. En tja, wat is daar mis mee? Nou, ‘In tegenstelling tot oprechte kwetsbaarheid, die zich geleidelijk in de loop van de tijd ontvouwt, lijkt emotionele spotlighting op een doelgerichte emotionele oversharing’, zegt Sanam Hafeez, PsyD, neuropsycholoog en oprichter van Comprehend the Mind, een toonaangevende neuropsychologische assessments-afdeling in New York. Die drang, legt ze uit, kan zo onschuldig zijn als een traumareactie, zoals angst, of zo kwaadaardig als emotionele manipulatie.
Wat de Floodlighting-trend aanwakkert
Het is normaal dat je de emotionele ‘wendbaarheid’ van iemand met wie je date wilt toetsen, vooral als je op zoek bent naar een partner voor de lange termijn op wie je kunt leunen tijdens de ups en downs van het leven. Maar floodlighting probeert dit te doen via de Max Verstappen-route.
‘Degene die te veel informatie prijsgeeft, test de ander mogelijk om te zien of diegene met verschillende trauma's of ervaringen om kan gaan – bijna tot het punt van manipulatie – wat leidt tot controle over het gesprek’, zegt Kayanan. Of ze die controle nu gebruiken om het gesprek te domineren of te beoordelen hoe goed je met hun emoties omgaat, floodlighting dwingt jou, de luisteraar, om de rol van therapeut aan te nemen voor iemand die je net hebt ontmoet.
Bovendien kan het emotioneel ingrijpend zijn om te proberen een verbinding te forceren met iemand die mogelijk niet de skills heeft om met bepaalde traumatische informatie om te gaan – of in ieder geval niet meteen. ‘De floodlighter kan de ander in de positie brengen waarin je het gevoel hebt dat je moet reageren, ook al ben je daar misschien nog niet klaar voor’, zegt Marisa T. Cohen, PhD, LMFT, relatiewetenschapper, sekstherapeut en oprichter van Embracing Change Marriage and Family Therapy. ‘Intimiteit vereist wederkerigheid, en kwetsbaarheid kost tijd.’
Niet altijd opzettelijk
Maar niet alle mensen die floodlighten, handelen met verborgen motieven. Sterker nog, veel mensen weten misschien niet eens dat ze iets verkeerd doen. ‘De floodlighter kan deze vorm van communicatie gebruiken omdat diegene zich veilig voelt in de relatie en oprecht een diepe band met de ander wil opbouwen’, zegt Cohen. Floodlighten kan volgens Kayanan ook voortkomen uit de angst voor hoe ze door hun date zullen worden gezien. Door een sympathiek verhaal te vertellen wil de floodlighter de ander snel binnenhalen, omdat diegene bang is dat de date later moeilijke of twijfelachtige informatie over hem of haar te weten komt.
Het kan ook een traumareactie zijn, zegt Hafeez, omdat ‘informele gesprekken vaak onverwachts terugleiden naar je eerdere emotionele wonden en levensproblemen.’ Te veel delen wordt een onbewust afweermechanisme om negatieve gevoelens te verzachten en de balans van je zenuwstelsel te behouden, legt ze uit. In wezen is floodlighting een manier om controle te krijgen over je emoties.
Floodlighting kan ook een manier zijn om jezelf te beschermen tegen oprechte emotionele intimiteit, aldus Brené Brown, wat vaak kan gebeuren wanneer je je in het verleden afgewezen hebt gevoeld of anderszins reageert op een onjuiste overtuiging over jezelf. Maar in plaats van een emotionele connectie met je date te creëren, probeer je een onderbewuste angst voor jezelf te bevestigen.
Zo herken je floodlighten
Of het nou expres gebeurt of per ongeluk, floodlighten kan een (beginnende) relatie best negatief beïnvloeden. Dít is hoe je het herkent (vanuit het perspectief van de floodlighter):
1. Je verwart te veel delen aan het begin van een relatie met een oprechte emotionele band
Als je een klik met iemand hebt, kun je je gemakkelijk laten meeslepen door het delen van je interesses, waarden en levensdoelen. Natuurlijk wil je de emotionele wateren testen, maar daar kan het lastig worden. Bijvoorbeeld, je date begint terloops over hun familiedynamiek, maar dat is een gevoelig onderwerp voor jou vanwege een vervreemde relatie.
In een poging om contact te maken, voel je misschien de drang om je hele familiegeschiedenis te delen, maar door zoveel persoonlijke informatie aan je date te geven, kan hij of zij zich emotioneel uitgeput voelen voordat hij of zij er ook maar emotioneel bij betrokken is. Of misschien voelt je date zich verplicht om diens eigen ervaringen te delen om jou meer op je gemak te laten voelen, niet per se omdat ze echt een emotionele band voelen.
2. De persoon met wie je iets deelt, voelt zich ongemakkelijk
Het is niet altijd makkelijk om te zien wanneer iemand zich ongemakkelijk begint te voelen, vooral als je date probeert te voorkomen dat jij je ongemakkelijk voelt, maar er zijn meestal wel enkele specifieke aanwijzingen voor ongemak. Als iemand zich bijvoorbeeld van je afkeert, oogcontact vermijdt, wiebelt of van onderwerp verandert, zijn dat waarschijnlijk allemaal tekenen dat hij of zij geen zin heeft in het huidige onderwerp.
Als je deze signalen negeert, overschrijd je waarschijnlijk de grens van delen naar overdrijven. Zelfs als je niet het gevoel hebt dat je te ver bent gegaan, is het een goed idee om de richting van het gesprek te veranderen.
3. Je deelt privé-informatie over je vorige relaties of traumatische gebeurtenissen uit je jeugd
Delen waarom de meest recente relatie mislukte, kan een actueel gesprek zijn, maar het zou de lengte van een snelle pitch moeten hebben – ongeveer 30 seconden – en niet een lange, uitgesponnen uitleg over alle manieren waarop je ex je onrecht heeft aangedaan. Als je al in een vroeg stadium je emotionele trauma onthult, kan dat niet alleen overweldigend zijn voor de ander, maar je kunt ook (opzettelijk of onbewust) druk op je date uitoefenen om je verwachtingen te overtreffen of om jezelf te "redden" van het verleden, zegt Hafeez.
4. Je respecteert de grenzen van de ander niet
Degene die het floodlighten op de ander richt, geeft de ander doorgaans geen ruimte om te reageren en het gesprek naar een luchtiger onderwerp te leiden, of zet diegene onder druk om zich net zo open te stellen als hij/zij/hen net deed, zegt Hafeez. Hoe dan ook, ‘hun gedrag suggereert dat ze de relatie verder willen brengen dan jij prettig vindt’, legt ze uit.
Dit kan een kwalijke vorm van floodlighting zijn, omdat het een duidelijk signaal afgeeft dat ze prioriteit geven aan wat ze uit het gesprek willen halen, zelfs als dat betekent dat ze de grenzen van de ander overschrijden (wat waarschijnlijk in de eerste plaats wat moeite en moed heeft gekost om te bereiken!). Dit kan de basis vormen voor een ongezonde relatiedynamiek, nog voordat deze de kans krijgt om op te bloeien.
Hoe je floodlighten tegengaat
Wanneer een informeel gesprek te zwaar begint te worden, heb je alle recht om over te schakelen naar een luchtiger onderwerp – en dat kun je doen zonder ongevoelig over te komen. Gebruik 'ik'-taal, zoals: ‘Ik begrijp dat dit onderwerp je diep heeft geraakt, maar ik voel me ongemakkelijk bij dit gesprek. Kunnen we er een andere keer op terugkomen?’
Door in te gaan op wat beide partijen op dat moment voelen, creëer je effectief afstand van het zware gesprek en stel je een duidelijke grens, zegt Kayanan. Maar je sluit je date ook niet helemaal af – de mogelijkheid om dit gesprek later voort te zetten, wanneer je op natuurlijke wijze de emotionele intimiteit hebt opgebouwd die nodig is om deze persoon te steunen, staat nog steeds open. Oké, maar... wat als je je realiseert dat je partner met wie je al een tijdje samen bent aan floodlighting doet? ‘Aanvankelijk leek hun emotionele uitwisseling te wijzen op een hechte band, maar uiteindelijk leidde het tot een ongelijkwaardige relatie waarin je behoeften werden verwaarloosd’, zegt Hafeez.
Nu je niet langer verblind bent door de floodlight, is het tijd om je uit te spreken, zegt Cohen, en je kunt dezelfde 'ik'-tactiek gebruiken als hierboven. Waarom het werkt: Door de focus op je gevoelens te houden in plaats van de schuld te geven, ‘kan dit het gedrag aanwijzen en benadrukken waarom het je ongemakkelijk maakt’, zegt Cohen. Zodra je partner begrijpt waar je vandaan komt, kun je nieuwe grenzen met hem of haar gaan stellen, zodat je je niet emotioneel uitgeput voelt. ‘Therapie – individueel of samen – kan ook helpen’, zegt Hafeez.
En wat als je partner je nieuwe grenzen niet wil accepteren of ze blijft negeren? ‘Nu je het patroon ziet, is het oké om een stap terug te doen en jezelf af te vragen: is er emotionele veiligheid en steun in deze relatie voor mij?’, zegt Hafeez. Alleen jij kunt beslissen in hoeverre je bereid bent om verder te kijken, en wanneer het daarom gedaan is met de relatie.
Gezonde alternatieven
Het meest voor de hand liggende – en eenvoudigste – alternatief voor floodlighting is emotional pacing, oftewel het geleidelijk onthullen van informatie naarmate de tijd verstrijkt, zegt Kayanan. ‘Wanneer je met iemand praat, toon of onthul je telkens een kleine hoeveelheid informatie en peil je de reactie van de persoon’, legt ze uit. Zie het als het achterlaten van emotionele broodkruimels die de ander ertoe aanzetten meer over je te weten te komen. Misschien stellen ze vervolgvragen waarmee je de gaten in de loop van de tijd kunt opvullen, zegt Kayanan. Dat kan helpen om ervoor te zorgen dat elk gesprek meer een geven en nemen is dan een dump, en om ermee om te gaan.
Een andere optie: in plaats van je vol overgave op gevoelige onderwerpen te storten, kun je bij je date nagaan in hoeverre diegene zich op zijn/haar/hun gemak voelt bij een nieuw iemand, zegt Cohen. Zeg iets als: ‘Dat doet me denken aan iets heel heftigs dat ik heb meegemaakt, maar ik weet niet zeker of we er al zijn.’ Zo erken je dat je meer te delen hebt, terwijl je de ander de kans geeft om het gesprek voort te zetten of er een punt achter te zetten.
Om een beetje datingwijsheid van William Shakespeare te lenen: ‘De weg naar ware liefde loopt nooit gladjes’, dus als je een langdurige relatie wilt, kies dan voor de mooie route, niet voor een kortere weg naar emotionele intimiteit.
Dit artikel is een syndication van Women’s Health US.